Leidraad 3.0 is gereed

Op 30 juni 2022 heeft het actieteam Meten van circulariteit de 3.0-versie van hun leidraad gepresenteerd tijdens het jaarevent. Daarnaast hebben zij een samenvatting van de meetmethodiek en een verantwoordingsdocument opgesteld.

Actieteam 2021-2022

Om de mate van circulariteit van een materiaal, product, bouwwerk of gebied inzichtelijk te maken is een uniforme, effectieve meetmethode onmisbaar. Voorkomen moet worden dat verschillende methoden tot verschillende resultaten leiden waardoor vergelijking onmogelijk wordt en ‘cherry picking’ (met welke methode kom ik tot het gunstigste resultaat) tot de mogelijkheden gaat behoren.

In 2018 is gestart met de ontwikkeling van de kernmeetmethode van Platform CB’23: een gemeenschappelijke basis die in alle bestaande instrumenten ingebouwd kan worden. De kernmeetmethode richt zich op het weergeven van de impact van een bouwactiviteit of product op het milieu, op bestaande waarde en op materiaalvoorraden. Na twee jaar van conceptuele ontwikkeling van de meetmethode, is in 2020-2021 praktijkervaring opgedaan met verschillende cases.

Bekijk hier alle deelnemers van het implementatietraject Meten van circulariteit en lees hier de rapportage van het traject. 

In het actieteam 2021-2022 ging de aandacht uit naar het verder conceptualiseren van het meten van waardebehoud en het finetunen van de afspraken over het meten van de impact op milieu en materiaalvoorraden. Ook werden er hulpmiddelen ontwikkeld om de meetmethode makkelijker te kunnen toepassen.

De werkgroep 'Gebruiksvriendelijkheid' heeft op een Miro-bord leerlessen verzameld over de pilotprojecten. Bekijk ze hier. 

Aandachtspunten voor het actieteam Meten van circulariteit waren o.a.:

• Het concept ‘technisch waardebehoud’ uitwerken tot praktisch bruikbare indicatoren;
• Het concept ‘economisch waardebehoud’ verder uitwerken zodat bestaande methodieken voor circulaire activiteiten kunnen worden toegepast;
• Definiëren van hoogwaardigheid en laagwaardigheid van recycling en hergebruik;
• Verhelderen bestaande teksten en rekenregels a.d.h.v. ontvangen feedback van gebruikers;
• Definiëren van het verschil tussen een grondstof- en een materiaalduiding;
• Verdere specificering van materiaalstromen die gebruikt worden in de berekeningen: wat moet wel/niet worden meegenomen? Met name zaken als productieafval, verpakkingsmateriaal, verbruiksartikelen tijdens productie die niet in product komen, kapitaalgoederen etc.;
• Aanscherpen van definities in het lexicon.

Download hier de Green Paper met de marktverkenning die ter voorbereiding op het onderwerp Circulair Waarderen is uitgevoerd. 

Dit actieteam richtte zich op partijen die beslissingen moeten maken over de circulaire strategieën die ze toepassen en de adviseurs die hen daarbij helpen:

• Architecten, ontwerpers en constructeurs;
• Adviseurs en ingenieurs;
• Ketenpartijen uit het gehele bouwproces: opdrachtgevers, bouwers, toeleveranciers, slopers;
• Relevante organisaties uit het onderwijs;
• Relevante organisaties uit de kenniswereld;
• Mensen met kennis van de bestaande leidraden van Platform CB’23;
• Adviseurs en ingenieurs;
• Ketenpartijen uit het gehele bouwproces: opdrachtgevers, bouwers, toeleveranciers, slopers;
• Partijen die paspoortsystemen ontwikkelen;
• Mensen met kennis van de bestaande leidraden.

Werkgroepen gingen aan de slag met deze deelonderwerpen:

1. Waarde (inclusief hoog- en laagwaardigheid): Een kleine groep heeft het concept ‘technisch waardebehoud’ verdiept, onderzocht hoe bestaande methodes voor economische waarde beter geschikt gemaakt kunnen worden voor circulaire activiteiten en de begrippen ‘hoogwaardigheid’ en ‘laagwaardigheid’ duiden.
2. Issues met de bestaande meetmethode: De afgelopen jaren is aan gebruikers van de meetmethode gevraagd welke wensen ze hebben voor verheldering van standpunten, definities en rekenregels. Een grotere groep van werkgroepleden heeft zich opgesplitst in kleinere groepjes die verbeteringen aandroegen van de meetmethode rondom de volgende thema’s:
   • Verbeteren geschiktheid methode voor renovatieprojecten;
   • Verduidelijken indeling tussen input- en outputcategorieën (bijv. waar valt grond onder? Of een grondstof die gewonnen is als restproduct? Hoeveel mag je een bestaand product bewerken om het nog hergebruik te noemen?);
   • Beter duiden positie hernieuwbare grondstoffen (bijv. zou apart zichtbaar moeten zijn welk aandeel te verbranden materialen hernieuwbaar is?);
   • Handvatten voor duiding van resultaten;
   • Afspraken en handvatten voor selectie, gebruik en rapportage over gebruikte data
3. Gebruiksvriendelijkheid: Het gebruik van de meetmethode kan laagdrempeliger worden met bijvoorbeeld een stappenplan voor het toepassen van de methode, het vormgeven van een datadocument, het implementeren van de indicatoren van de meetmethode in de NMD en het leesbaarder maken van de leidraad voor verschillende doelgroepen. Een kleine groep ging aan de slag met de ontwikkeling van dergelijke handvatten.

Draagvlak en expertise is van essentieel belang voor het succes van afspraken. Voor de samenstelling van actieteams en werkgroepen van Platform CB’23 werd daarom steeds een gebalanceerde groep deelnemers beoogd die met elkaar de (voor het specifieke onderwerp) relevante stakeholders uit de bouwsector vertegenwoordigen. Naast vertegenwoordiging van de gehele keten, werd ook beoogd de actieteams samen te stellen uit zowel kleine/startende, middelgrote en grote organisaties, GWW en B&U, privaat en publiek. De samenstelling van de actieteams en werkgroepen werd bepaald na sluiting van de inschrijfperiode. Besluitvorming binnen actieteams vond plaats op basis van consensus, waarbij -onafhankelijk van bedrijfsgrootte- elke stem even zwaar telde.

Het proces dat dit actieteam doorliep, was anders dan de werkwijze van eerdere jaren. Het aantal leden dat gedurende het hele proces was aangehaakt werd beperkt. Niet iedereen kon daardoor deelnemen. Dit deden we omdat het werkprogramma vooral bestond uit detailuitwerkingen en het oppakken van een nieuw onderwerp (waarde) waar nog maar weinig ervaring mee is in de sector. Binnen de werkgroepen werd de rol van de werkgroeptrekker prominenter, hebben we de sessies ingekort en vond er meer afstemming plaats in kleinere overleggen. Enkele bijeenkomsten konden op locatie plaatsvinden, de rest online. 

Er was een klankbordgroep die zorgde voor de afstemming met andere belangrijke initiatieven (zoals onderzoeken van het transitieteam) en die het draagvlak bewaakte dat in de vorige jaren is gecreëerd dankzij deelname van een groot aantal deelnemers. Daarnaast kregen alle partijen die geen lid waren van het actieteam de kans geïnformeerd te worden en hun feedback te geven tijdens de openbare consultatieronde in het voorjaar van 2022.

Iedereen die interesse had om bij te dragen aan de leidraad 3.0 kon zich aanmelden als werkgroeplid. Werkgroepleden droegen actief bij aan de ontwikkeling van de meetmethode door middel van uitzoekwerk, discussie en schrijfwerk. Het zijn experts met specifieke kennis van theorie, praktijk en/of behoeftes van een achterban. Gezamenlijk werkten deze experts een aantal deelonderwerpen uit. De meeste werkgroepleden werden geselecteerd uit de open inschrijving, zodat zij samen een brede afspiegeling vormden van de belangen en kennis in de markt. Enkele partijen werden gevraagd werkgroeplid te worden, bijvoorbeeld vanwege specifiek benodigde kennis. Van de werkgroepleden werd een actieve bijdrage en een behoorlijke tijdsinvestering gevraagd.

Alle partijen die geen lid waren van het actieteam kregen de kans geïnformeerd te worden en hun feedback te geven tijdens de openbare consultatieronde in het voorjaar van 2022.

Werkgroepen

• Het actieteam Meten had drie werkgroepen;
• Deze bestonden uit een beperkte groep mensen (5-12 personen voor de werkgroepen ‘Waarde’ en ‘Gebruiksvriendelijkheid’, 10-25 personen voor de werkgroep ‘Issues met bestaande meetmethode’);
• Deelname was gratis;
• Deelnemers werden geselecteerd:
  • op basis van kennis van theorie, praktijk en/of achterban m.b.t. het specifieke onderwerp;
  • zodanig dat een evenwichtige groep ontstond;
• Deelnemer was aanwezig bij zes vooraf geplande bijeenkomsten (NB: vanuit de werkgroep ‘Issues met bestaande meetmethode’ zal alleen een afvaardiging aanwezig zijn bij de bijeenkomsten en worden niet alle deelnemers verwacht);
• Deelnemer was, naast de zes bijeenkomsten, ook tussendoor actief binnen de werkgroep door deel te nemen aan tussentijdse werkgroepoverleggen en verdere uitwerking en oplevering van input voor de leidraad;
• Deelnemer kon binnen het actieteam niet van meerdere werkgroepen lid zijn, eventueel kon een deelnemer wel ook in een ander actieteam deelnemen.

Samenstelling van de actieteams en werkgroepen

Draagvlak en expertise is van essentieel belang voor het succes van afspraken. Voor de samenstelling van actieteams en werkgroepen werd daarom steeds een gebalanceerde groep deelnemers beoogd die met elkaar de (voor het specifieke onderwerp) relevante stakeholders uit de bouwsector vertegenwoordigen. Naast vertegenwoordiging van de gehele keten, werd ook beoogd de actieteams samen te stellen uit zowel kleine/startende, middelgrote en grote organisaties, GWW en B&U, privaat en publiek. De samenstelling van de actieteams en werkgroepen werd bepaald na sluiting van de inschrijfperiode. Besluitvorming binnen actieteams vond plaats op basis van consensus, waarbij -onafhankelijk van bedrijfsgrootte- elke stem even zwaar telde. 

Van alle deelnemende organisaties aan de actieteams werd een in kind investering gevraagd:

• Het inbrengen van relevante kennis, projectinformatie, netwerk, etc.;
• Op een positieve en actieve wijze te participeren; aanwezig te zijn op de geplande bijeenkomsten en vooraf de bijeenkomsten voor te bereiden. 

De duur van de bijeenkomsten bedroeg 2 à 3 uur. Deze waren deels op locatie en grotendeels online. 

De financiering van de actieteams werd gedragen door een aantal leden van de regieraad, daarom werd van de actieteamleden geen financiële bijdrage gevraagd.

Archief Meten van Circulariteit

Benieuwd naar de vorige actieteams?
Kijk dan op deze pagina.