Boukje van Reijn, Coördinator actieteams Platform CB’23, opende de dag in het LEF future center met een beschrijving van het experimentele proces dat het platform doorlopen heeft. Maar liefst 85 unieke organisaties met in totaal circa 95 betrokkenen, hebben deelgenomen aan de actieteams. Zij vormden een goede afspiegeling van de bouwsector met een mix van marktpartijen, overheden en kennisinstellingen. Daardoor is vanuit alle perspectieven invulling gegeven aan de leidraden. In 9 maanden tijd zijn er zes bijeenkomsten geweest. Tussendoor kreeg iedereen huiswerk en werd informatie aangeleverd. Er is door alle betrokkenen hard gewerkt. Boukje: ‘Ik ben trots op wat we hebben bereikt en dat we een stap hebben gezet naar het maken van sector brede afspraken over circulair bouwen’.

Onder grote belangstelling werden de documenten met eerste werkafspraken voor circulair bouwen overhandigd aan Elphi Nelissen, Voorzitter Transitieteam Circulaire Bouweconomie. Elphi: ‘In de transitie naar de circulaire bouwsector bereiken we nu de fase van opschaling die moet leiden tot het ‘nieuwe normaal’. Daar horen afspraken bij tussen alle partijen in de sector, zodat de taal die we gebruiken voor iedereen verstaanbaar is. Platform CB’23 is een van de partners van het uitvoeringsprogramma. Het Transitieteam was als reflectiegroep betrokken. Met deze leidraden heeft het platform input vanuit de praktijk geleverd om tot een gemeenschappelijke taal te komen. Hiermee helpt zij de uitvoering van de Circulaire Bouweconomie.’

Symbolisch onthulden Boukje en Elphi de website waar de documenten live staan.
Download hier de leidraden.

In drie break out sessies werd vervolgens uitleg gegeven over de status van de leidraden en hoe deze in de praktijk toegepast kunnen worden om circulariteit in projecten verder te helpen. Tijdens de bijeenkomst werd duidelijk dat er enorme behoefte is aan handvatten en dat de aanwezigen er graag mee aan de slag gaan.

Actieteam Framework Circulair Bouwen

Ellen van Bueren van TU Delft en voorzitter van het actieteam gaf aan dat het framework vooral inzicht geeft in de stand van zaken en in de onderwerpen die van belang zijn in de transitie naar een circulaire bouw. Het framework beschrijft business modellen, ketensamenwerking en verankering daarvan. En het geeft een doorkijkje naar de verdere invulling die door de twee andere actieteams concreet is uitgewerkt. Daarnaast heeft dit actieteam een lexicon opgeleverd met de belangrijkste termen voor circulair bouwen en hun definities, voor een eenduidiger taalgebruik.

Actieteam Paspoorten in de bouw

‘Een moeras van discussies en een draak van verslagen.’ Zo typeerde Wouter van Twillert, C-creators en voorzitter van het actieteam, het traject. ‘Dit was precies nodig in de transitie naar circulaire bouw.’ Het actieteam heeft een bouwwerk opgedeeld in schaalniveaus; hoe is de onderverdeling en wat leg je vast op welke schaal? Daarbij is ook gekeken naar de fase waarin een bouwwerk zit, of het nog gebouwd moet worden of het onderhouden wordt. Het team heeft randvoorwaarden voor IT-systemen geschetst, de uitwisselbaarheid van data, de eisen van een systeem en hoe het zo breed mogelijk kan worden toegepast. Ook wordt er een implementatieadvies gegeven aan de overheid.

Actieteam Meten van Circulariteit

Voorzitter van dit actieteam, Mantijn van Leeuwen van NIBE, kon niet live aanwezig zijn, daarom adresseerde hij de aanwezigen met een videoboodschap. Als expert vindt hij de methode niet zo bijzonder vanuit het oogpunt van complexiteit, maar dat was ook niet de bedoeling. Bijzonder is het draagvlak voor de ontwikkelde methode en dat die breder toegankelijk is dan alleen voor de super experts. Het is een werkbare, eenduidige methode waar je analyses mee kunt doen en die breed toepasbaar is. Nu is het volgens Mantijn zaak om de methode zoveel mogelijk te gebruiken zodat we data genereren en ervaringen kunnen delen.

Bekijk het filmpje met een compilatie van de drie actieteams.

Terugkoppeling break out sessies

Na afloop van de break out sessies gaf Boukje een terugkoppeling hoe de discussies over de leidraden verlopen zijn. Over zijn geheel genomen waren het leuke, energieke sessies waar nuttige punten zijn ingebracht. Een groot deel van de deelnemers had niet deelgenomen aan een actieteam waardoor al direct kennisverspreiding en opschaling is bereikt. Tijdens de sessies is aan de orde gekomen hoe de leidraden toegepast kunnen worden in de praktijk en welke blinde vlekken er nog zijn.

Tips voor de implementatie:

• Draag deze leidraden actief uit. Vertel het verhaal en deel, communiceer, presenteer. Daar is een rol weggelegd voor iedereen die aanwezig was en/of in een actieteam heeft deelgenomen.
• Gebruik de leidraden in concrete projecten. Verschillende aanwezigen gaven al aan dit te gaan doen, maar ook de actieteamleden zelf hebben daar al plannen voor geformuleerd. 
• Deel ervaringen, laat voorbeelden zien, evalueer. Bijvoorbeeld in een database-achtige setting.
• Zoek internationale opschaling, bijvoorbeeld in de vorm van formele Europese standaardisatie. 
• Stel budget beschikbaar voor de doorontwikkeling van de documenten van het platform.

Blinde vlekken / To do’s om verder invulling te geven aan de documenten:

• Framework: Geef het framework verdere invulling door een stappenplan voor circulair bouwen te ontwikkelen en maak een database met referentieprojecten. Daarnaast werd aangegeven dat inzicht in de Total Cost of Ownership een belangrijke bijdrage gaat leveren aan het zichtbaar maken van waardebehoud in de circulaire bouw.
• Paspoorten: Ga oefenen met de leidraden en genereer voorbeelden. Maak een handleiding voor het invullen van het paspoort, denk daarbij na over het in kaart brengen van de bestaande voorraad. Een belangrijke volgende stap is het aanpakken van de vele datavraagstukken die met paspoorten gemoeid zijn, zowel ten aanzien van formats als beheer.
• Meten: Vul de methode aan met concrete eenheden en grootheden. Denk na over waardebehoud en schaarste. Maak de verschillende niveaus van betrouwbaarheid inzichtelijk; nu kun je redelijk betrouwbaar meten, maar het verleden en de toekomst is onbekend.

Vervolg Platform CB’23

De leidraden die er nu liggen, zullen sowieso in de praktijk geïmplementeerd en getoetst worden zodat daar van geleerd kan worden. Om activiteiten van Platform CB’23 verder vorm te geven is er naast de inspanning van gemotiveerde mensen die niet op waarde te schatten is, ook geld nodig. Inmiddels is er voldoende uitzicht op financiering om door te kunnen gaan. Deze zomer zullen de initiatiefnemers van Platform CB’23, Rijkswaterstaat, Rijkvastgoedbedrijf, NEN en De Bouwcampus, samen met de Regieraad de nieuwe activiteiten uitwerken. De intentie is om in oktober weer van start te gaan, zodat volgend jaar een nieuwe mijlpaal gevierd kan worden op weg naar een circulaire bouweconomie.

Meld je aan voor de nieuwsbrief en houd deze website in de gaten voor informatie over het vervolg!